جریان های ادبی در ادبیات معاصر عرب تالیف : انیس المقدسی

آنچه که در پیش روی دارید، شرح و تحقیق و ترجمه، بخش دوم از کتاب نفیس و ارزشمند "الا تجاهات الادبیه فی الادب الحدیث " از استاد بنام ادبیات عرب "انیس المقدسی" است که با تحقیقات وسیع و پشتکار بی نظیر به بررسی جریانهای ادبی موجود در ادبیات معاصر عرب پرداخته و آنها را از زوایای مختلف مورد بررسی قرار داده است . وی نه تنها هر کدام از این جریانها را در عصر حاضر عرضه می کند، بلکه در لابلای اوراق تاریخ ادبیات عرب به جستجوی آنها پرداخته و رگه های آن را در ادب جاهلی، اسلامی، عباسی و عصر سقوط دنبال می کند. در این بخش از کتاب ، نویسنده ابتدا به بررسی موضع ادبیات معاصر عرب در برابر حقوق فرد و جامعه پرداخته و افکار و اندیشه های ادبا را در این زمینه ارائه می کند. وی سپس به نقش زنان در ادبیات معاصر نظر افکنده و این جریان را به شکل تاریخی پی گرفته و نظر ادبای قدیم را پیرامون زن و نقش وی عرضه داشته و آن گاه به کتابهایی که در این زمنیه نگاشته شده، اشاره نموده و فعالیتهای ادبی زنان در زمینه های گوناگون را بر شمرده است . نویسنده سپس به مساله هجرت اعراب به کشورهای غربی و تاثیر آن در ادبیات معاصر عرب پرداخته و پیامدهای مختلف آن و آثار ادبی آنان را بیان می کند. استاد انیس المقدسی در فصل دیگر کتاب به فلسفه گرایی در ادبیات عصر حاضر پرداخته و آن را نتیجه همگانی با دانش جدید و ایمان به ارزش واقعی زندگی می داند و دیدگاه ادبی معاصر را پیرامون برخی موضوعات معنوی مانند: حقیقت و سعادت ارائه کرده و توصیف غیرمادی روستا و طبیعت توسط شاعران و نویسندگان معاصر را مورد توجه قرار داده و ضمن مقایسه وصف در گذشته با عصر حاضر نمونه های زیبایی از آن را آورده است . آخرین گفتار کتاب به جریان هنرگرایی در ادب معاصر اختصاص دارد، نویسنده ابتدا به بررسی تاثیر ادبیات غرب در ادبیات معاصر عرب پرداخته و از برخی آثار نویسندگان زبانهای انگلیسی، فارسی، آلمانی و فرانسه که به زبان عربی ترجمه شده اند، نام می برد و در فصل بعد وی تغییرات و دگرگونیهای اسلوب شعر در عصر حاضر و گرایشهای نوین آن مانند: وحدت و انسجام فکری شعر و گوناگونی شیوه های بیان و نوگرایی در شعر را آورده و به ذکر اقسام شعر نو چون: موشحه، شعر منثور، نثر موزون و ... می پردازد. و در پایان نویسنده فاضل و محقق کتاب به تجدید اسلوب نثر در عصر کنونی و انواع جدید آن از قبیل: رمان، نمایشنامه و خطابه پرداخته است و با همت والای او کتاب به صورت مجموعه ای گرانبها در آمده که می تواند به عنوان یک مرجع و منبع غنی مورد توجه ادب دوستان قرار گیرد.